Nou zuj deenken, waor geeit dit toch over. Ik kan je zeggen, ik begriep dat! Aj het verhaol van Jan en Jannechien niet kent, dan snap je hun gezucht ok niet. Dan snap je ok niet waor of ze het zo meuilijk met hadden. Daorum za’k het je vertellen. Want ja, as eein der maor van wet, ik dit geval ik, dan hef der ok eein maor schik um. En dat kan naotuurlijk niet, dat mot aans.

​

Wanneer het precies begonnen was, is niet heulemaol duudelijk. Sommige dingen vergeeit je snel. Het zal zun 30 jaor leeden west hebben. Het was leeifde op het eerste gezicht! Hij zag heur op het dörpsfeest, zij op de daansvloour, hij aan de bar. Hij lachde wat, zij knees. Een poosie laoter zwierden die beiden over de daansvloour. Wat was Jan Doemdraaier die aovend bliede dat e toch luustert har naor zien pap. Want die had een paor jaor daorveur nog zegt dat e op daansles mus, in het café, bij die leraor oet Stad. ‘Want wel gooud draaien kan op een mooi stukkie meziek, zal daor gooud veur beloond worden mien jong’, aldus zien pap. En daor stunnen ze nou. Die twee, geboren veur ’t geluk. Allebei staopel wies met elkaor. En ik kan je vertellen dat dat niet minder wur nao al dat gefoezel wat die aovond ok nog gebeurde. Ok daor redden ze zich best met. En zo raokten die beiden an elkaor verknocht en leuiten ze mekaor nooit meer lös.

​

Het was dreei week nao het feest dat Jan op een aovend bij Jannechien toes zat. Jannechiens pap en mam waren der neeit, dus dat kwam mooi oet. Toen Jannechien een lekker koppie poeiersukkelao maokt har en noast Jan gung zitten, pakte Jan zien tas derbij. ‘Jannechien, ik heb wat veur je. Ik heb er lang naor zöcht, maor oeteindelijk toch vunnen. Het is mien kado an jou, as bliek van mien eeuwige trouw.’ En met die woorden gaf Jan aan Jannechien een pakkie. Een wat frommelig inpakt pakkie. Het was zwaor, veuilde wat kold an. Maor dat meuik veur Jannechiens neisgierigheid niks oet. Een kado veur heur allen, van heur Jan, daor was ze slim bliede met. Maor toen Jannechien het oetpakt har en nao een minuut of vief eindelijk wat zee, leek dat niet best. Met een wat narrige blik op de kop zee ze: ‘Een steein? Wel gef er nou een steein as cadeau van de leeifde?’ Jan heurde het, maor het gekke was dat het net leek asof Jan het heulemaol niks kon schelen. Starker nog, bij de al maor toeneemde frons op Jannechiens gezicht, greuide de glimlach op Jans gezicht. ‘Wichie, wichie. Ik zeei wel waj der van deenkt. Ik zeei wel daj ‘t maor vrumd vindt. Maor ik kan je ok vertellen hoe dat komt. Want het is bij oes allemaol hetzölfde; wat we eerst niet kent, daor kun we ’t maor slim stoer met hebben. Kom, geef mij die steein, dan zal ik je der van vertellen. En met die woorden pakte Jan de steein met zien eine haand en met zien aandere haand greep e Jannechien dichterbij.

​

‘Kiek wichje, zun steein, das niet zomaor een steein. Zun steein vertelt oes meer dan we zo in eerste ogenschauw zeeit. Een steein is tekend deur de tied. Hij glimt, hij is zaacht, aan de aandere kant roeg, hier zulfs scharp en hij veuilt aan de eeine kaant warm en aan de aandere kaant kold an. Dizze steein is boetendes ok een soort van boouk. Want waor komp e vot? Oet Drenthe zuj zeggen, maor is dat wal zo? Lange leden kwam e hier aanrolt, veur de iesbult aan za’k maor zeggen. Heulemaol vanoet Scandinavië. Met de iestied met. Op reis naor een andere plek. Dat kwam mooi oet veur dizze steein, want hij was wel zu’n beetie klaor met dat Scandinavische. Met al die kolde vlaktes en ies en snei. En zo ben ik ankommen bij de kracht van dizze steein, want wat e oes zeggen wul: Aj veuroet wult zuj eerst los moeten laoten. Dat hef e daon Jannechien. Dizze steein leut Scandinavië lös en kwam zo na wat oetzwarvings in Drenthe terecht en nou dus in jouw haand. Het is een steein die oes veul kan vertellen, mao roes ok vraogen stelt. Want wat doe wij? Blief jij hier wonen bij je pap en mam? Blief ik toes wonen bij mien pap en mam. Waor het oes allebei zo gooud bevalt. De warmte van je eigen hoes is de fijnste warmte die er is. Ik weeit het. Maor aj naor dizze steein kiekt en veural aj der naor luustert: dan heur je het vanzulf. Hier luuster maor.’ Jannechien pakte de steein op, legde hum aan heur oor en luusterde. Eerst heurde ze niks, maor toen, nao een poosie, toen heurde ze echt wel wat. Eerst zaachies, toen haarder. ‘Jannechien, aj veuroet wult zuj eerst lös moet’n laoten. ‘

​

Dreei maond laoter waren ze trouwt. Ze vunnen een klein hoesie an de raand van het dörp en ze woonden der gelukkig. Kinderen kregen ze niet, op de eein of aander manier lukte dat niet, maor slim vervelend vunden ze dat niet. Of aans zegd, ze hadden der eigenlieks ok gien tied veur. Want waor Jan ooit begonnen was met eein enkele steein veur Jannechien, daor bleef het niet bij. Elke week braach Jan een steein met veur Jannechien. En elke keer weer met een aander verhaol. Toen na een paor week Jannechien ok een steein metnam veur Jan kregen ze beiden der pas echt schik van. De eeine steein nao de aandere wur vonden, steeds weer met een eigen verhaol. Zo zaten Jan en Jannechien vaok tot diep in de naacht mekaor verhaolen te vertellen. Verhaolen over wildigheid, stroeveleur, zeuitigsap en kennismans.

​

Zo greuide de barg met steeinen met grote snelheid. Eerst lagen ze nog in de veurtoen, maor toen die vol was, wur de verzaomeling verder bouwt aan de ziekaant van het hoes. Toen dat ok vol lag gung het naor de achtertoen, en toen dat ok vol lag begunnen ze maor weer in de veurtoen, maor nou een staopelie omhoog. Daorna weer naor de ziekaant, achtertoen en weer van veur af an. En ja dat veuil natuurlijk op. Het gaf een enorme anloop. Van heinde en verre kwamen ze naor het hoes van Doemdraaier. Man man wat een stenen. Aj geluk hadden en Jan was toes, dan kregen ie der zomaor een verhaol bij. Het hoes van Doemdraaier wur wied en zied bekend. Jan en Jannechien wurden der zulfs om ridderd. Het was er altied vol met volk, der kwam nooit een eind an. Ok niet aan de staopel steeinen. Want naost dat Jan en Jannechien zulf ok nog steeds neie steeinen in de toen legden, wur dat ok daon deur de mensen die langs kwamen. En zo greuide de bult maor deur en deur.

​

Aj zo elke week een paor steeinen in je toen legt, en dat doej 30 jaor achter mekoar, dan is ‘t op een gegeven moment klaor. Al was ‘t allen maor um het feit daj haost niet meer oet je eigen raom kieken kunt.

​

Jan Doemdraaier zat veur de kachel. Boeten was ‘t kold, maor hier binnen, zo dicht bij de kachel had e het gooud. Hie keek wat deur ‘t raompie naor boeten, naor zien steeinen en markte niet dat achter hum zien vrouw Jannechien de kaomer binnen kwam.

Pas toen Jannechien zich met een dikke zucht leut vall’n in heur stooul, keek Jan op. Die zucht van jannechien was ok zien zucht. Jan keek zien vrouw iens aan. Jannechien keek terug. Beide zeeden niks, maor de blikken zeeden zoveul. Wat mussen zo dooun? Wat was wies? Wanneer doej’t gooud, wanneer niet?

Het was Jannechien die de stilte verbrak. ‘Jan, weeit je nog, die eerste stein die ik van je kreeg? Wee’j nog dat ik vrumd opkeek met die eerste steein. Wee’j nog dat ik daornao der toch bliede met was. Omdat jij mij vertelden dat zun steein een verhaol vertelt. Wee’j  nog het verhaol van die eerste steein Jan? 

Jan knikte: ‘Aj veuroet wult zuj eerst los moeten laoten’. Jannechien knikte. Ze stun op, kwam naost Jan zitten en fluusterde toen in zien oor: kom Jan, we laot het lös. 

 

De volgende dag waren ze vot. Geeneein die ze zeein hef. Jan en Jannechien Doemdraaier wollen veuroet en dus gungen ze! De staopel steeinen achterlaotend in de toen. En daorveur een klein bordtie. ‘Nem gerust een steein met en luuster naar zien verhaol’ , stun op dat bordtie. Het duurde dan ok niet lang of het volk van het dörp heurde ervan. Toen nao een week of zes Jan en Jannechien nog niet terug waren nam zo nou en dan eein een steein met. Een steein veur toes, veur als cadeau, veur een aandenken, een herinnering, een wens. Aan het eind lag er nog maor eein steein, je weet wel, die eerste steein, Die steein waor het allemaol met begonnen was. En daor lig e nou nog steeds. Gien eein die der an kommen wul. Want elk en eein wet het verhaol achter dizze steein:  Aj veuroet wult zuj eerst los moeten laoten. 

 

©Gert Talens